IC-751 - zmiany w p.cz.

Szczegóły

Odsłony: 82742

Po co to komu ?

Choć opisana modyfikacja nie jest zbyt skomplikowana to jednak do jej przeprowadzenia potrzebne są nie tylko narzędzia, ale i pewna wiedza oraz doświadczenie w strojeniu urządzeń tego typu. Zanim zaczniesz - zastanów się czy podołasz ! Jeśli masz wątpliwości - nie zaczynaj!

Mimo, że transceiver IC-751 firmy ICOM czasy świetności ma już za sobą, to wielu z jego użytkowników podkreśla dobre własności toru odbiorczego. I trudno się z tym nie zgodzić.

W Internecie znalazłem jednak sugestię (podaną przez Olega, US5LV), że warto... wymienić "stare" tranzystory 3SK74M na tranzystory BF961 ! A ponieważ szukając uszkodzenia musiałem i tak wyjąć płytkę z obudowy, to... czemu nie ! Zwłaszcza, że ostatnio można było nabyć BF961 (produkcji Telefunkena z oznaczeniem "TF 121 1066") w korzystnej cenie, tzn. 2,40 PLN.

Czy jest sens ?

Moim zdaniem: tak!, bo:

• na samej płycie "Main Unit" aż 7 stopni zbudowano na tranzystorach 3SK74M:
  • Q7 - wzmacniacz NB,
  • Q14, Q19 - wzmacniacz 2-giej p.cz.,
  • Q20 - wzmacniacz 2 p.cz. toru nadawczego,
  • Q24 - 3-ci mieszacz,
  • Q35, Q36 - wzmacniacz 3-ciej p.cz.,
• już pobieżna analiza danych obu tranzystorów wykazała, że BF961 mniej szumi (typ: 1.8dB, max. 2.5dB wobec - dla 3SK74M: typ. 2.0dB, max. 3dB). Może wydawać się, że różnica niewielka, ale to... rzeczywiście słychać! :D
• konstrukcyjnie oba typy tranzystorów umieszczono w obudowach TO50, co powoduje, że nie trzeba nic wiercić, poprawiać.

Warto zauważyć, że te tranzystory (3SK74M) wykorzystane są również na innych płytkach. Ale nimi zajmę się póżniej.

Ponieważ dokumentacja oryginalnych tranzystorów nie jest obecnie powszechnie dostępna warto wiedzieć, że tranzystory 3SK74 produkowane były w 3 odmianach, wyspecyfikowanych ze względu na I_DSS (prąd drenu określany w następujących warunkach: V_DS: 6V, V_G1S: 0V, V_G2S: 3V)

• 3SK74L - I_DSS: 11-19mA,
• 3SK74K - I_DSS: 17-25mA,
• 3SK74M - I_DSS: 7-13mA.

W świetle powyższego oraz informacji publikowanych m.in. przez Vishay Semiconductors wydaje się, że najbliższymi odpowiednikami byłyby tranzystory BF961B.

Co potrzebne ?

Modułowa konstrukcja IC-751 jest "wdzięczna" jeśli chodzi o montaż i demontaż. Demontując płytkę "Main Unit" należy zwrócić uwagę na śruby mocujące (9szt.) oraz na pokaźną ilość łączówek, które trzeba rozłączyć. Zwróć uwagę, że część przewodów jest z jednej strony wlutowane do MU, a odłączne są od innych płytek (np. FM Unit)! Ja w celach kontrolnych... płytkę sfotografowałem ! :D Warto również zrobić sobie szkic ułożenia poszczególnych tranzystorów.

Na rysunku obok pokazałem gdzie na płycie szukać tranzystorów podlegających wymianie.

Wykaz sprzętu potrzebnego do wykonania "modernizacji" nie jest oszałamiający.

Wystarczą:

• lutownica 20W/40W
• pęseta kątowa,
• igła preparacyjna fi=0,8mm,
• wykałaczki,
• cyna, kalafonia, spirytus denaturowy.

Wymienione narzędzia (pęseta, itd.) ułatwiają wylutowanie oryginalnych tranzystorów. Zaostrzona wykałaczka umożliwia delikatne "przetkanie" otworów lutowniczych po delikatnym podgrzaniu pól lutowniczych. Czynność "przetykania" należy wykonać od strony druku, gdyż - obawiam się, że - płytki TRX'a nie są przesadnie odporne na przegrzewanie. Dzięki temu otwory stają się drożne i po odpowiednim uformowaniu końcówek tranzystorów BF961 proces ich wlutowania zajął jedynie kilkanaście minut !

UWAGA: Wylutowanie tranzystorów oznaczonych jako Q35 i Q36 (1 i 2 stopień wzmacniacza 3 p.cz.) wymaga wcześniejszego wylutowania ekranu, który znajduje się na spodniej stronie MU. Do tego celu w zupełności wystarczyła lutownica 40W.

Nowych tranzystorów nie dobierałem w jakiś szczególny sposób. Mimo to trudno nie zauważyć różnicy w poziomie szumów. I co najważniejsze TRX "obudził się" bez najmniejszych problemów.

Uznałem za celowe delikatne dostrojenie obwodów p.cz. W tym celu zbudowałem prościutki kwarcowy generator "wzorcowy" na częstotliwość 14,31818MHz oraz 3,579545MHz (takie kwarce znalazłem w szufladzie). Pierwotne ustawienie rdzeni zaznaczyłem cienkopisem na obudowach filtrów. Zrealizowałem procedurę opisaną w części 9-3 pn. "Receiver adjustment", cz. "Total gain" (dostępnej w Internecie instrukcji serwisowej pt. "IC-751 - Service Manual").

Delikatne podstrojenie obwodów LC (L9, L10, L12, L16, L17, L29) wyraźnie dodało "dynamiki". Mogę również potwierdzić słowa Olega, że po wymianie tranzystorów wyrażnie poprawiła się praca NB. Reasumując muszę stwierdzić, że za "niewielkie pieniądze" parametry TRX'a zdecydowanie poprawiły się ! I jest fajnie ! :p

Powtarzam jednak: opisana modyfikacja wymaga wiedzy oraz doświadczenia w strojeniu urządzeń tego typu. Zastanów się czy podołasz - zanim zaczniesz ! Jeśli masz wątpliwości - nie zaczynaj!

Jeśli jesteś zainteresowany tym co jeszcze udało mi się zrobić z lutownicą w ręku zapraszam do Warsztatu krótkofalowca.